NEUNEN - De provincie Noord-Brabant heeft de grondsanering aan de Gerwenseweg-Kerkakkers in de gemeente Nuenen afgerond en start met de grondwatersanering. De grond was waarschijnlijk verontreinigd geraakt door aftappen van een pijpleiding tijdens de Tweede Wereldoorlog. De vervuilde grond is weggegraven in de tuinen van bewoners aan de Gerwenseweg en de Kerkakkers.

Zowel de bewoners als de provincie zijn positief over de goede samenwerking in dit voor de bewoners ingrijpende project. Het gat is inmiddels opgevuld met schone grond. Daarmee is het eerste deel van de werkzaamheden afgerond.

In 2020 ontdekte een bewoner een olieverontreiniging in de grond. Uit onderzoek bleek dat de grond en het grondwater vervuild is.

De oorzaak ligt waarschijnlijk bij het aftappen van de Pluto-pijpleiding tijdens de Tweede Wereldoorlog. De afkorting Pluto staat voor PipeLine Under The Ocean. Deze pijpleiding werd tijdens de oorlog gebruikt om brandstof te vervoeren vanuit Groot-Brittannië naar de geallieerde troepen op het vasteland van Nederland, België en Frankrijk.

In de achtertuin

De verontreinigde grond bevond zich in de achtertuin van enkele bewoners aan de Gerwenseweg en de Kerkakkers. Om de vervuiling in grond weg te kunnen halen, werden erfafscheidingen, schuren en beplanting in tuinen weggehaald. In de tuinen is onder begeleiding van een archeoloog de bovenlaag ontgraven. Dat is de bodemlaag die mogelijk archeologische resten of sporen bevat die waardevol zijn voor het bestuderen van het verleden. Vervolgens is onder milieukundige begeleiding een groot gat gegraven van ruim 4 meter diep. De opgegraven bovengrond werd opgeslagen in een tijdelijke depotlocatie. De verontreinigde ondergrond is direct afgevoerd in gesloten vrachtwagens. Na afloop is de ontgraving aangevuld met de schone bovenlaag en van elders aangevoerde schone grond.

Meer werk dan verwacht

Het weggraven van de vervuilde grond kostte meer tijd dan eerder werd gedacht. Zo bleek het vervuilde gebied groter te zijn dan eerder ingeschat. Daarnaast werd op de locatie Japanse duizendknoop gevonden. Deze plant kan grote schade veroorzaken aan bijvoorbeeld funderingen en rioleringen. Om verspreiding van deze schadelijke plant verder te voorkomen, moest hier zorgvuldig mee worden omgegaan. Dat nam extra tijd in beslag.

Afronding werkzaamheden

De grondwerkzaamheden, die in maart dit jaar startten, zijn afgerond en de locatie is opgeruimd. Er is een ondergrondse drainage geplaatst om grondwater te zuiveren. Het vervuilde grondwater wordt afgevoerd naar een zuiveringsinstallatie buiten het saneringsgebied. Deze installatie pompt grondwater op, maakt het schoon en brengt het water weer terug in de grond. De installatie blijft nog tot het einde van 2025 staan. Bewoners hebben geen last van deze installatie. Begin september viert het projectteam samen met de bewoners dat het project is afgerond.

Bereik van de vervuiling

De vervuiling gaat niet verder dan de achtertuinen aan de Gerwenseweg en de Kerkakkers. Er zijn beperkte olieverontreinigingen van de voormalige Pluto-leiding aangetroffen op andere plekken in Brabant (Aalst en Waalre), maar in de rest van Brabant niet. Wanneer er een klacht binnenkomt, zoals bij de Gerwenseweg-Kerkakkers, wordt daarop gereageerd. Dat betekent dat de provincie niet actief het voormalige leidingtracé heeft afgelopen en dat ook niet gaat doen.

De rol van de provincie

De provincie is bevoegd gezag omdat het gaat om de sanering van een historische bodemverontreiniging (ontstaan voor 1975) waarbij geen veroorzaker aan te wijzen is. De provincie treedt op als vangnet om dit soort verontreinigingen te saneren. De sanering wordt gefinancierd vanuit de vangnetfinanciering Wet bodembescherming (Wbb). Deze financiering is bedoeld voor ernstige gevallen van bodemverontreiniging die een risico vormen voor de gezondheid of het milieu en waarvan de sanering spoedeisend is.